Present Simple
- Szczegóły
- Nadrzędna kategoria: Gramatyka angielska
- Kategoria: Czas
Zdania twierdzące w czasie Present Simple:
1 os. liczby pojedynczej
I buy (kupuję)
2 os. liczby pojedynczej
you buy(kupujesz)
3 os. liczby pojedynczej
he/she/it buys (on/ona/ono kupuje)
1 os. liczby mnogiej
we buy (kupujemy)
2 os. liczby mnogiej
you buy (kupujecie)
3 os. liczby mnogiej
they buy (kupują)
Zdania przeczące w czasie Present Simple:
1 os. liczby pojedynczej
I do not buy (nie kupuję)
2 os. liczby pojedynczej
you do not buy (nie kupujesz)
3 os. liczby pojedynczej
he/she/it does not buy (on/ona/ono nie kupuje)
1 os. liczby mnogiej
we do not buy (nie kupujemy)
2 os. liczby mnogiej
you do not buy (nie kupujecie)
3 os. liczby mnogiej
they do not buy (nie kupują)
Pytania w czasie Present Simple:
1 os. liczby pojedynczej
do I buy? (czy kupuję?)
2 os. liczby pojedynczej
do you buy? (czy kupujesz?)
3 os. liczby pojedynczej
does he/she/it buy? (czy on/ona/ono kupuje?)
1 os. liczby mnogiej
do we buy? (czy kupujemy?)
2 os. liczby mnogiej
do you buy? (czy kupujecie?)
3 os. liczby mnogiej
do they buy? (czy kupują?).
Uwaga – w trzeciej osobie liczby pojedynczej w przypadku czasowników, których forma podstawowa kończy się na ch, o, sh, ss lub x zamiast -s dodajemy -es, np.:
(1) He watches TV every day.
On ogląda codziennie telewizję.
(2) She goes to the theatre every day.
Ona chodzi codziennie do teatru.
Szczególnym przypadkiem są czasowniki, które kończą się na -y. Jeżeli przed literą y występuje samogłoska (np. jak w słowie buy, użytym w przykładzie na początku), w trzeciej osobie liczby pojedynczej dodawana jest regularna końcówka -s. Kiedy jednak przed y znajduje się spółgłoska (jak np. w wyrazie try próbować), litera y zostaje zamieniona na i i dodana zostaje końcówka -es, np.:
(3) I know he tries hard.
Wiem, że bardzo się stara.
Czasu teraźniejszego prostego, poza wykorzystaniem w szczególnych konstrukcjach gramatycznych (takich jak np. niektóre zdania warunkowe), używa się w kilku sytuacjach:
- do opisu powtarzalnych współczesnych czynności lub długotrwałej sytuacji, a także do opisu prawideł, pewników
- w sprawozdaniach ze zdarzeń właśnie mających miejsce
- do opisu zaplanowanej przyszłości
- do opisu niedawnej przeszłości
- w tytułach i nagłówkach artykułów
Poniżej zostaną omówione wszystkie te przypadki.
I. Czynność powtarzalna wyrażana w czasie Present Simple
Zdania w czasie teraźniejszym prostym opisują często czynności powtarzalne, obyczaje, przyzwyczajenia, punkty stałego harmonogramu, np.:
(4) What time do you get up?
O której zazwyczaj wstajesz?
(5) One of my friends drinks and smokes.
Jeden z moich przyjaciół pije i pali.
Zdanie (5) oznacza, że opisywana osoba (jeden z moich przyjaciół) pije i pali regularnie, a nie w danym momencie (w tym ostatnim kontekście użylibyśmy czasu teraźniejszego ciągłego; różnice między czasami teraźniejszym prostym i teraźniejszym ciągłym opisane są szczegółowo w haśle CZAS PRESENT SIMPLE czy CZAS PRESENT CONTINUOUS).
W omawianym użyciu czasu teraźniejszego prostego często korzysta się z wyrażeń always (zawsze), every day/week/month/year (każdego dnia/tygodnia/miesiąca/roku), never (nigdy), often (często), seldom (rzadko), sometimes (czasem), usually (zazwyczaj) itd., np.:
(6) We often eat pizza.
Często jadamy pizzę.
(7) Sometimes I just want to sit and relax.
Czasem mam po prostu ochotę usiąść i się zrelaksować.
Podobnie wyglądają zdania, w których opisujemy prawdy ogólne, np.:
(8) Dogs bark.
Psy szczekają (w ogóle).
(9) Children are noisy.
Dzieci są hałaśliwe (w ogóle).
II. Sprawozdanie z sytuacji, która właśnie ma miejsce
Czasu teraźniejszego prostego używa się czasem do relacjonowania wydarzeń dziejących się w chwili mówienia. To zastosowanie nie jest jednak częste ogranicza się przede wszystkim do sytuacji, gdy ktoś coś komentuje, relacjonuje na żywo (np. sprawozdawca w telewizji czy radiu, eksperymentator pokazujący doświadczenie, narrator itp.).
(10) Dudek jumps and catches the ball! What a game!
Dudek skacze i łapie piłkę! Co za mecz!
(11) We check the temperature, pulse and blood pressure. Then we try to eliminate more common diseases.
Sprawdzamy temperaturę, puls i ciśnienie krwi. Następnie staramy się wyeliminować bardziej znane choroby.
III. Zaplanowana przyszłość wyrażana w czasie Present Simple
Czas teraźniejszy prosty bywa stosowany do opisu przyszłości, kiedy jest ona zaplanowana. Jest to szczególnie częste, gdy opisujemy podróż, np.:
(12) I arrive in Rome at 6 in the morning, and then I take a train to Palermo.
Przybywam do Rzymu o szóstej rano, a następnie łapię pociąg do Palermo.
IV. Przeszłość wyrażana w czasie Present Simple
W języku potocznym czas teraźniejszy prosty opisuje czasem niedawną przeszłość, szczególnie, gdy autor wypowiedzi chce ją udramatyzować, np.:
(13) I come to the bar and see a dog sitting at my table. Can you believe that?
Wchodzę do baru i widzę psa, siedzącego przy moim stoliku. Dasz wiarę?
Podobnie dzieje się w sytuacji, gdy streszczamy książkę lub przedstawiamy inną fikcyjną opowieść:
(14) When Mr Darcy first proposes to Elizabeth, she rejects him in utter indignation.
Gdy Pan Darcy po raz pierwszy oświadcza się Elizabeth, ona go z oburzoniem odrzuca.
V. Nagłówki, tytuły itp.
Czasu teraźniejszego prostego (Present Simple) przyjęło się używać w tytułach artykułów i nagłówkach (uzyskując w ten sposób efekt większego dramatyzmu relacji), np.:
(15) Russians go home
Rosjanie wracają do domu
(16) Malysz wins Olympic silver
Małysz zdobywa srebro olimpijskie